Akademicko-Analityczny Trójkąt Lubelski

29 maja 2023 r. w Trybunale Koronnym w Lublinie podpisana została deklaracja o utworzeniu Akademicko-Analitycznego Trójkąta Lubelskiego, będącego sieciowo zorganizowaną strukturą współpracy instytucji akademickich i analitycznych z Polski, Litwy i Ukrainy zajmujących się badaniem stosunków międzynarodowych. W grupie uniwersytetów stronami porozumienia i partnerami współpracy są:

  • Instytut Nauk o Polityce i Administracji UMCS,
  • Faculty of Public Governance and Busines, Mykola Romero University z Wilna,
  • Faculty of Political Science and Diplomacy, Vytautas Magnus University z Kowna,
  • International Relations Faculty, Ivan Franko University z Lwowa i
  • Institute of International Relations, Taras Shevchenko National University z Kijowa.

Do ośrodków analitycznych, które podpisały deklarację należą:

  • Instytut Europy Środkowej (IEŚ) w Lublinie,
  • National Institute of Strategic Studies,
  • Foreign Policy Council „Ukrainian Prism”,
  • Centre for Strategic Studies i Institute of World Policy.  
Obok IEŚ wymienione ośrodki analityczne mają siedzibę w Kijowie. Inicjatorem podpisania deklaracji jest Instytut Nauk o Polityce i Administracji UMCS przy współpracy z Instytutem Europy Środkowej w Lublinie.

Należy podkreślić unikalną formułę organizacji Akademicko-Analitycznego Trójkąta Lubelskiego. Jest to struktura sieciowa, integrująca instytucje akademickie i analityczne z właściwymi im odrębnymi, ale uzupełniającymi się perspektywami badania współczesnych stosunków międzynarodowych. Uzgodnione zostały formy organizacji i aktywności „Trójkąta”. Planowane jest m. in. przygotowywanie wspólnych raportów, ekspertyz, cyklicznych konferencji i publikacji, prowadzenie wspólnych badań i wnioskowanie o granty na takie badania, rozwijanie współpracy w zakresie edukacji.

Uroczystość podpisania deklaracji o utworzeniu Akademicko-Analitycznego Trójkąta Lubelskiego, Trybunał Koronny w Lublinie, 29.05.2023 r. (fot. Bartosz Proll)


Kilka czynników warunkowało utworzenie Akademicko-Analitycznego Trójkąta Lubelskiego. Po pierwsze, inspiracja polityczna w postaci utworzenia na podstawie deklaracji podpisanej w Lublinie 28 lipca 2020 r. przez ministrów spraw zagranicznych Polski, Litwy i Ukrainy „politycznego” Trójkąta Lubelskiego. Do jego celów zaliczono m. in. wzmacnianie kontaktów międzyludzkich i współpracy między naukowcami i ekspertami. Po drugie, uświadomienie sobie przez wymienione ośrodki akademickie i analityczne z Polski, Litwy i Ukrainy, że radykalne zmiany globalnego ładu międzynarodowego, przyspieszone agresją Rosji na Ukrainę, sprawiają, że w ośrodkach politycznych państw tworzących „Trójkąt Lubelski” wzrasta zapotrzebowanie na wiedzę o tych zmianach, imperialnej projekcji siły przez Rosję, i rekomendacje niezbędne do optymalizacji decyzji i działań politycznych. Po trzecie, przekonanie o potrzebie wzmacniania regionalnej współpracy wymienionych państw w warunkach wspólnoty geopolitycznego położenia i poczucia zagrożeń, ale ze świadomością wielowiekowych historycznych i kulturowych więzi, europejskiego dziedzictwa i wartości oraz szanowania narodowych historycznych wrażliwości. Oznacza to uznanie Ukrainy, za państwo należące do Europy Środkowej. A w tym kontekście - po czwarte - dążenie do wspierania perspektywy członkostwa Ukrainy w UE i NATO oraz innych europejskich formatach wielostronnego dialogu.


Utworzony Akademicko-Analityczny Trójkąt Lubelski ma służyć realizacji kilku celów.

Po pierwsze, dostarczaniu ośrodkom decyzji politycznych państw Trójkąta Lubelskiego akademickiej i eksperckiej wiedzy oraz rekomendacji na temat przyspieszenia i nowej jakości zmian w geopolitycznej przestrzeni regionu, ale i globu.

Po drugie, wzmacnianie w wyniku współpracy jakości badań naukowych z zakresu stosunków międzynarodowych, ich wartości dla praktyki politycznej, a poprzez to, poprzez regionalną współpracę, wzmacnianie pozycji uniwersytetów i ośrodków analitycznych tworzących Akademicko-Analityczny Trójkąt Lubelski w europejskiej i globalnej przestrzeni badawczej i edukacyjnej.

Po trzecie, wzmacnianie obecności i pozycji ukraińskich ośrodków akademickich i analitycznych w wymienionych przestrzeniach badawczych i edukacyjnych.

DEKLARACJA

fot. Bartosz Proll