Prof. dr hab. Anna Irena Brzozowska-Krajka

Adres e-mail: magtemp@umcs.lublin.pl;  abkraj44@gmail.com

ORCID: 0000-0002-1710-7483

Zakresy badań własnych: komparatystyka literacko-folklorystyczna ze szczególnym uwzględnieniem romantyzmu polskiego, teoria folkloru, polski folklor magiczny w kontekście słowiańskim, nowsza literatura ludowa, literatura i kultura popularna, folklor emigracyjny i regionalizm w USA 

Uzyskane stopnie/tytuły naukowe:  

1973 – magister filologii polskiej (UMCS) 

1982 – doktorat (UMCS), zakres: literaturoznawstwo polskie 

1994 – habilitacja (UMCS), zakres: literaturoznawstwo i folklorystyka 

1997 – mianowanie na stanowisko prof. nadzw. UMCS 

2003 – przedłużenie mianowania na stałe 

2015 – profesura belwederska/ profesor zwyczajny w Katedrze Historii Literatury Polskiej, w Instytucie Filologii Polskiej UMCS 

Sprawowane funkcje:

2004-2006 – kurator Zakładu Literatury Pozytywizmu i Młodej Polski w Instytucie Filologii Polskiej UMCS 

W ramach The International Commission on Science and Research International Organization of Folk Art (IOV afiliowanej przy UNESCO):  

1995-2000 – wice-przewodnicząca The International Commission on Mythology, Legends, Fairy Tales, Literature, Popular Poetry and Popular Theatre IOV/UNESCO 

2000-2005 – przewodnicząca The International Commission on Science and Research IOV/UNESCO) 

od 2009 – przewodnicząca tejże Komisji dla Europy Środkowej i Wschodniej 

od 2009 – ekspert UNESCO w dziedzinie niematerialnego dziedzictwa kultury (m.in. inicjowanie badań o zasięgu międzynarodowym)

od 2017 – przewodnicząca Europejskiej Komisji Nauki i Badań IOV/UNESCO

 od 2015 - przewodnicząca Sekcji Polskiej IOV/UNESCO (wcześniej wiceprzewodnicząca przez wiele kadencji) 

Wiceprzewodnicząca Rady Naukowej Zarządu Głównego Stowarzyszenia Twórców Ludowych (przez wiele kadencji); wiceprzewodnicząca Oddziału Lubelskiego Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego /przez wiele kadencji. 

Wizytujące profesury/staże naukowe w kraju/za granicą, współpraca z zagranicznymi ośrodkami naukowymi: 

− z The Polish Institute of Arts and Sciences of America  w Nowym Jorku, USA (2002, 2007, 2010 – 3-krotna pozycja wizytującego profesora w tymże Instytucie) 

− z Instytutem Folkloru Bułgarskiej Akademii Nauk, z Instytutem Sztuki, Folkloru i Etnologii im. M. Rylskiego w Ukraińskiej Akademii Nauk w Kijowie (Ukraina), z Departamentem Folkloru Białoruskiej Akademii Nauk, Instytutem Filologicznym Uniwersytetu w Homlu, Departamentem Etnologii Uniwersytetu Łotewskiego w Rydze – w ramach Międzynarodowej Komisji Nauki i Badań Kultury Ludowej dla Europy Środkowo-Wschodniej IOV/ UNESCO 

− od 1999 współpraca naukowa w ramach działalności dwu czołowych amerykańskich organizacji slawistycznych: The Slavic and East European, and Eurasian Folklore Association (SEEFA) oraz Association for Slavic, East European, and Eurasian Studies (ASEEES)

− od 1998 współpraca z Międzynarodową Komisją Słowiańskiego Folkloru przy Międzynarodowym Komitecie Slawistów oraz Komisją Emigrantologii Słowian)

Wykłady w ośrodkach zagranicznych: 

− 2015 wykłady w ramach wizytującej profesury w St. Cyril and St. Methodius University of Veliko Tarnovo, Bułgaria, w ramach programu Erasmus 

− 2017 Kijów, Ukraina, Instytut Sztuki, Folkloru i Etnologii im. M. Rylskiego Ukraińskiej Akademii Nauk, współorganizator Ambasada RP w Kijowie 

− 2017 wykład w Instytucie Slawistyki Ruhr Universität w Bochum, Niemcy (w jęz. angielskim) 

− 2017 wykład w Konsulacie RP w Köln, Niemcy uczestnictwa w obchodach Roku Josepha Conrada w Niemczech na zaproszenie Ruhr Universität w Bochum i Konsulatu RP w Köln

− 2018, Kijów, Ukraina, Instytut Sztuki, Folkloru i Etnologii im. M. Rylskiego Ukraińskiej Akademii Nauk, współorganizator Ambasada RP w Kijowie 

− 2019 wykłady dla doktorantów i magistrantów Katedry Anglistyki. Pavol Safařik University. Košice, Słowacja, w ramach wizytującej profesury w programie Erasmus 

Granty badawcze/projekty:

Uczestnictwo w międzynarodowych programach badawczych: 

−ACUME subproject 4 oraz 5 – program Wspólnoty europejskiej poświęcony badaniom europejskiej pamięci kulturowej, sponsorowany przez program Sokrates, koordynowany przez prof. Vitę Fortunati z Uniwersytetu w Bolonii (Włochy) – prezentacja badań podczas konferencji ACUME w Pradze, Czechy, udział w ACUME conference w La Valetta, Malta

− ISSEI – The International Society for the Study of European Ideas (prezentacja badań podczas V kongresu ISSEI w Utrechcie, Holandia, VI w Haifie, Izrael, VII w Bergen, Norwegia, VIII w Aberystwyth, Walia)

− ICLA – The International Comparative Literature Association (prezentacja badań podczas 6th konferencji The Estonian Association of Comparative Literature w Tartu, Estonia, XVIII kongresu ICLA w Rio de Janeiro, Brazylia i XIX w Seulu, Korea Połudn.)

− SIEF – Société Internationale d’Ethnologie et de Folklore/The International Ballad Commission/ Kommision für Volksdichtung (prezentacja badań podczas 39^th konferencji SIEF w Mińsku, Białoruś i 41th w Faro, Portugalia)

− IMISE – The International Movement  for Interdisciplinary Study of Estrangement (prezentacja badań podczas 30nd konferencji IMISE na Capri, Włochy i 32^nd w Rzymie, Włochy)

Granty konferencyjne:

1999 – ST. Louis MI, USA, grant The Kosciuszko Foundation w Nowym Jorku 

2002 – Aberystwyth, Wielka Brytania, grant The British Council w Warszawie 

2005 – Salt Lake City UT, USA, grant The Kosciuszko Foundation w Nowym Jorku 

2007 – Rio de Janeiro, Brazylia, grant Universidade Federal do Rio de Janeiro (UFRJ) 

2010 – Londyn, Wielka Brytania, grant Ambasady Polski w Londynie 

Opieka nad doktorantami/magistrantami:

Udział w nominacjach awansowych i komisjach profesorskich: 

2016 Lublin – Arkadiusza Bagłajewskiego, Wydział Humanistyczny UMCS

2018 Lublin – opinia wewnętrzna kwalifikującą do podjęcia/nie podjęcia procedury w sprawie wszczęcia postępowania o tytuł profesora, Wydział Humanistyczny UMCS,

2018 Kijów – Lesi Mushketyk, Ukraińska Akademia Nauk, opinia we wniosku o nominację na członka-korespondenta Narodowej Akademii Ukrainy w zakresie studiów ludoznawczych (folklorystyka)

Przewody habilitacyjne – udział w charakterze recenzenta:

2002 w UMCS – Dariusz Kubinowski

2012 w Instytucie Sztuki, Folkloru i Etnologii im. M. Rylskiego w Ukraińskiej Akademii Nauk w Kijowie – Oksana Mykytenko

2014 w Instytucie Filologii Polskiej UMCS – Ewa Dunaj-Kozakow

2017 na Wydziale Humanistycznym UMCS – udział w charakterze członka Komisji habilitacyjnej Agnieszki Gozdek

Opinia dla nominacji działalności badawczej Instytutu Sztuki, Folkloru i Etnologii im. M. Rylskiego w Ukraińskiej Akademii Nauk w Kijowie do kategorii A nauk humanistycznych. 

Doktoraty – wypromowanie 4 doktorów:

2001 w UMCS – Beata Waleciuk-Dejneka

2012 w UMCS – Ewa Kalus-Korgol

2019 w UMCS – Agnieszka Monies-Mizera

2022 w UMCS – Joanna Kobylańska-Butrym

Recenzje w postępowaniach doktorskich: 

1999 w Uniwersytecie Wrocławskim – Julia Bar

2002 w UMCS – Wioletta Wenerska

2003 w Uniwersytecie Wrocławskim – Justyna Harbanowicz

2014 w Uniwersytecie im. Tarasa Shevchenko w Kijowie– Svitlana Leshchynska

2015 w UMCS – Rafał Niezgoda

2016  w Instytucie Polonistyki i Kulturoznawstwa Uniwersytetu Opolskiego –  Magdalena Dąbrowska

Inne aktywności recenzyjne

− przewody doktorskie: wielokrotny udział w charakterze egzaminatora przedmiotów kierunkowych w Instytucie Filologii Polskiej oraz w Instytucie Filologii Słowiańskiej UMCS 

− wiele recenzji wydawniczych pozycji książkowych i artykułów dla czasopism naukowych (też w języku angielskim)

− zrecenzowanie 2 wniosków badawczych w kolejnych edycjach konkursu projektów badawczych w ramach programu Departamentu Nauki Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego

− zrecenzowanie 2 projektów badawczych dla Centrum Europy Wschodniej UMCS 

− udział w charakterze jurora w ogólnopolskim konkursie im. Czesława Zgorzelskiego na najwybitniejszą pracę magisterską 

− udział w charakterze jurora w konkursie o indeks studenta filologii polskiej UMCS 

− udział w charakterze jurora w konkursie o nagrodę im. Oskara Kolberga organizowanym przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego  

Monografie autorskie: 

1. Stare i nowe nuty na góralskich gęślikach. O ludowej poezji podhalańskiej (1945-1980), Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1989, ss. 236.
2. Symbolika dobowego cyklu powszedniego w polskim folklorze tradycyjnym, wydawnictwo UMCS, Lublin 1994, ss. 240. 
3. Polish Traditional Folklore: The Magic of Time, tr. Wiesław Krajka, Boulder-Lublin-New York: Columbia University Press – East European Monographs – Maria Curie-Skłodowska University 1998, pp. 259.
4. Etnokultura w diasporze: między regionalizmem a amerykanizacją, wydawnictwo UMCS, Lublin 2012, ss. 352 [proponująca nowatorskie, folklorystyczne badania kultur diaspory w oparciu o metody studiów kulturowych (cultural studies)].
5. Ethnoculture in the Diaspora: Between Regionalism and Americanisation, tr. Robert A. Orr, Lublin- New York, Maria Curie-Skłodowska University – Columbia University Press, 2020, pp. 315.

Monografie redagowane: 

1. Wieś tworząca, t. 8, Antologia współczesnej poezji ludowej, wstęp, wybór, oprac. Anna Brzozowska-Krajka, Wydawnictwo Lubelskie, Lublin 1990, ss. 395. 
2. Between Folk Culture and Global Culture in Contemporary Europe. Papers from the 14^th IOV European Scientific Conference of Folk Culture.  ed. and Introduction Anna Brzozowska-Krajka, Lublin – The Kingdom of Bahrain 2019, pp. 259.

Pozostałe publikacje – ogółem ponad 230, w tym artykuły naukowe – ponad 30 z nich w językach obcych: rosyjskim, angielskim, ukraińskim, hiszpańskim, bułgarskim, greckim.; popularnonaukowe, edycje tomików indywidualnych, sprawozdania z konferencji i kongresów zagranicznych.  Artykuły naukowe publikowane m. in. w monografiach  pokongresowych Międzynarodowych Kongresów Polonistyki Zagranicznej,  w edycjach na Międzynarodowe Kongresy Slawistów, w edycjach z Kongresów ICLA (Brazylia, Korea Płd), ISSEI (Holandia, Norwegia, Wielka Brytania), IMSE (Włochy), w seriach wydawniczych, m.in. Conrad: Eastern and Western Perspectives (Maria Curie Skłodowska University Press, Lublin – Columbia University Press, New York); w prestiżowych czasopismach zagranicznych: w USA – ,,Folklore Forum”,  „Folklorica”, „SEEFA Journal. The Journal of the Slavic and East European Folklore Association”, „The Polish Review”,  w Ukrainie – „Narodna Tworczist ta Etnografija”(Kijów), w Estonii – „Interlitteraria”(Tartu), w Hiszpanii – ,,Revista d’etnologia de Catalunya”, w Słowacji – ,,Ethnologia Slovaca et Slavica” (Bratysława), Slavisticka Folkloristika” (Bratysława), w Bułgarii – ,,Literaturata” (Veliko Tarnovo), we Włoszech – ,,Lo Straniero” (Neapol). Na szczególną uwagę zasługuje opracowanie małej monografii folkloru polskiego (Poles, tr. R.A. Orr), dla prestiżowej, obejmujacej 4 tomy The Greenwood Encyclopedia of World Folklore and Folklife, ed. W.M. Clements, Westport,CT – London: Greenwood Press, 2006, pierwszej w anglojęzycznym świecie naukowej syntezy folkloru polskiego (por. Bibliografia dorobku naukowego pracowników Instytutu Filologii Polskiej UMCS do roku 2013, Lublin 2014, s. 159-171). 

Wygłoszenie około 100 referatów naukowych w konferencjach i kongresach naukowych, w tym 42 w języku angielskim na konferencjach i kongresach międzynarodowych, organizowanych przez ośrodki zagraniczne w 23 krajach świata.

Wszystkie powyższe dokonania służyły umiędzynarodowieniu badań polonistycznych zorientowanych kulturowo, promocji badań polskich i polonijnych w obszarze Europy i poza Starym Kontynentem, głównie w USA oraz realizacji programu dydaktycznego z antropologiczną dominantą w Instytucie Filologii Polskiej UMCS, zapoczątkowanego już w latach 90-tych XX przez prof.  Annę Brzozowską-Krajkę – „Polonistyka bez granic”.  

Kosmołogiczeskije izmierenija cyklicznosti sutok, [w:] Metodologija kulturnogo procesa, Tiernopol, 1991, s. 2-3 [problemy mifologiji, folklorystiki, literaturoznawstwa, mowoznawstwa].

1. Anthropo-Cosmic Dimension of Liminality in the Day-Night Cycle, in Boundry of Borders, ed. Tadeusz Sławek, Cieszyn 1992, p. 29-38.
2. Pan-European Proliferation of Folk Motifs: A Cure for Fragmentation?, in Memory, History and Critique: European Identity at the Millennium. Proceedings of the Fifth Conference of the International Society for the Study of European Ideas, at the University for Humanist Studies, Utrecht, The Netherlands, August 19-24, 1996 (CDROM), eds. F. Brinkhuis, S. Talmor, ISSEI/University for Humanisty Studies, Utrecht 1997.
3. Pan-European Proliferation of Folk Motifs: A Cure for Fragmentation? in   East-Central European Traumas and a Millennial Condition, ed. Zbigniew Białas, Wiesław Krajka, Boulder – Lublin – New York 1999, s. 5-18.
4. Yanko Goorall: A Waxwork from the Wax Museum of Polish Romanticism in Joseph Conrad: East European, Polish and Worldwide, ed. Wiesław Krajka, Boulder – Lublin – New York 1999, s. 165-184.
5. Time, No Time and Pure Potency in Folk Medicine [w:] Proceedings of the International Congress: Shamanism and Other Indigenous Spiritual Beliefs and Practices, Moskwa 1999, s. 315-322; Ethnological Studies of Shamanism and Other Indigenous Spiritual Beliefs and Practices, vol. 5, part 1.
6. Polish Folklore Studies at the End of the Twentieth Century, SEEFA Journal. The Journal of the Slavic and East European Folklore Association, 1999, vol. 4, no. 1, s. 7-10 [tłum. Agnieszka Monies-Mizera].
7. The Slavic Magical Community and Natural Liminality (prolegomenon), trans. Robert A. Orr, SEEFA Journal (The Journal of the Slavic and East European Folklore Association, University of Wirginia, USA), 2000, vol.5, no.2, p.6-14.
8. Stitching a Patchwork Instead of Straight Line: An Anthropological Vision of the Future of Cross-culturalism and Cross-ethnicity, in Approaching a New Millennium. Lessons from the Past Prospects for the Future, ed. D. Apollon i in., Bergen, University of Bergen 2001 (CDROM).
9. Folkloric Encoding of Meanings: Natural and Occasional Liminality in Polish Folklore, trans. Robert A. Orr, ,,Folklore Forum” (by Folklore Publications Group, Bloomington In., USA) 2001, vol. 32, no.1/2, p. 43-56.
10. ,,Girl Guide” with an Ariostic Smile: A Postmodern Prescription for Life, in Proceedings of the 8^th Conference of ISSEI, Aberystwyth (Wales) 2002, CDROM, p.
11. Korzeniowski v. Korzeniowski, or a „Colloquy of Texts”: An Instance of Active Intertextuality, in A Return to the Roots: Conrad, Poland and East-Central Europe, ed., introd. Wiesław Krajka, Boulder-Lublin-New York 2004, p. 159-172.
12. Slavic Cosmogonic Myth as a Matrix for Encoding Meanings, tr. Wiesław Krajka [w:] Time Refigured. Myths, Foundation Texts, Imagined Communities, ed. Martin Prochazka, Ondriej Pilny, Prague 2005, Litteraria Pragensia, p. 66-80.
13. Roots and Routes of European Interethnic Folk Literature [w:] XVIII Congresso da Associação Internacional de Literatura Comparada  29 de julho a 4 de agosto de 2007, Rio de Janeiro, Brazil, ed. E.F. Coutinho i in., Rio de Janeiro 2007 (CDROM).
14. Cultural Universals as a Contribution to a Culture of Tolerance and Peace: The Case of Polish Folk Wedding Dances, Volos (Grecja) 2007.
15. Doslidżenija polskogo ta polsko-amerikanskogo folkłoru w SSZA (Folklor polski i polsko-amerykański w badaniach w USA), „Narodna Tworczist ta Etnografija” 2007/1 (Kijów, Nacjonalna Akademija Nauk Ukrainy), s. 126-131.
16. Poles [mała monografia folkloru polskiego], tr. R.A. Orr, in The Greenwood Encyclopedia of World Folklore and Folklife, vol. 3, ed. William M. Clements, Westport,CT – London: Greenwood Press, 2006, p. 378-394.
17. Cultural Universals or Transmission? European Inter-Ethnic Reception of Folk Literature, tr. Wiesław Krajka, „Interlitteraria”(Tartu, Estonia) 2006, no. 11, s. 402-411.
18. Globalizació i regionalisme: perills i oportunitats per a la cultura popular (des del punt de vista polonès), ,,Revista d’etnologia de Catalunya” 2009, Núm. 34, s. 44-51.
19. Roots and Routes of European Interethnic  Folk Literature, tr. Wiesław Krajka, [w:]  Discontinuites and Displacements: Studies in Comparative Literature, ed. Eduardo de Faria Coutinho,  Rio de Janeiro 2009, Aeroplano Editora, s. 164-172; seria Beyond Binarisms.
20. Megapolisna i regionalna identicznist u diaspory, tł. Larysa Vakhnina, Ivanna Tserkovnjak, „Narodna Tworczist ta Etnologija” 2012, no. 5, s. 60-65.
21. Mythical Mendeleyev Table as a Matrix for Encoding Meanings in Texts of Culture and Literature, [w:] Expanding the Frontiers of Comparative Literature, ed. Sung-Won Cho, Seul (Korea Płdn.) 2013,  Chung Ang University Press, s. 269-281.
22. The Image of Slavic Folklore in America: the Need for Objectivism in Research, ,,Ethnologia Slovaca et Slavica” (Bratysława, Słowacja) 2014, t. 36, s. 7-14 (współautor   Robert A. Orr).
23. The Markers od Diasporic Identity in Wandering European Culture, [w:] Roots and Routes of Traditional European Cultures in XXI Century, ed. Larysa Vakhnina, Kyiv 2017: The M.T. Rylsky Institute of Art, Folklore Studies and Ethnology of the National Academy of Sciences of Ukraine, s. 84-90.
24. Conrad’s Borderland (Kresy) Regionalism from the Perspective of Geopoetics. The Case of “Amy Foster” [w:] Joseph Conrad’s Authorial Self. Polish and Others, red., wstep  Wiesław Krajka, Lublin-Nowy Jork 2018, s. 135-150, Maria Curie Sklodowska University Press/Columbia University Press.
25. Janko Gural: wosczna figura ot muzeja na polskija romantizm,  tr. z ang. S. Kolew i P. Coniewa, "Literaturata" X (2016), nr 18, s. 275-289 /druk 2018.
26. Introduction, [w:] Between Folk Culture and Global Culture in Contemporary Europe. Papers from the 14^th IOV European Scientific Conference of Folk Culture. ed. Anna Brzozowska-Krajka, The Kingdom of Bahrain 2019, s. 7-15.
27. Religion and Neo-folklore: the Sacred and the Profane in Polish E-wishes, [w:] Between Folk Culture and Global Culture in Contemporary Europe. Papers from the 14^th IOV European Scientific Conference of Folk Culture. ed. Anna Brzozowska-Krajka, The Kingdom of Bahrain 2019, s. 153-168.
28. Folk-lore v. fake-lore: is folklorismus a style of mass culture? (The case of ethnographic theatre) Sharjah Institute of Heritage oraz The International Organization of Folk Art (IOV/UNESCO) Sharjah  (Zjednoczone Emiraty Arabskie) 2019, [dostęp: www.iov.world 19.01.2023 r.].

Otrzymane nagrody i odznaczenia:

1979 – Medal UMCS „Nauka w służbie ludu” (za zasługi dla Uniwersytetu) 

1989 – nagroda II stopnia Wojewody Nowosądeckiego w dziedzinie upowszechniania nauki i publicystyki kulturalnej 

1990 – nagroda Ministra Edukacji Narodowej – indywidualna III stopnia za książkę Stare i nowe nuty na góralskich gęślikach. O ludowej poezji podhalańskiej (1945-1980), Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1989, ss. 236

1995 – nagroda II stopnia Rektora UMCS za książkę Symbolika dobowego cyklu powszedniego w polskim folklorze tradycyjnym, Lublin: wydawnictwo UMCS, 1994, ss. 240

1999 – odznaczenie „Zasłużony dla Związku Podhalan”

2000 – Złoty Krzyż Zasługi

2002 – odznaczenie „Zasłużony dla kultury podhalańskiej”

2005 – Medal Komisji Edukacji Narodowej

2010 – odznaczenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego „Zasłużony dla kultury polskiej”

2013 – nagroda I stopnia Rektora UMCS za książkę  Etnokultura w diasporze: między regionalizmem a amerykanizacją, Lublin: wydawnictwo UMCS, 2012, ss. 352

2017 – Honorowe Członkostwo Związku Podhalan w Polsce

2018 – Brązowy Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego

2019 – odznaczenie za wieloletnią współpracę ze Związkiem Podhalan Północnej Ameryki (Chicago, USA)

Hobby:

Muzyka etniczna, etnokultura

Opracowała: Anna Brzozowska-Krajka

Opracowanie edytorskie: Karolina Ałdaś i Julia Kobylińska